Esaldiak

PERPAUS SOLTEAK

Jarraian hainbat ariketa agertuko dira perpausei buruz; testuak, perpaus solteak eta bestelakoak... Ariketa hauen biez ikasi dugu klasean bai etxean nola sailkatu perpaus mota desberdinak, bai sinpleak bai eta konposatuak ere.

1. Aztertu hurrengo perpausak

• Datorren astean (Aditz laguntzailea denborazkoa) etorriko da (Aditz nagusia) fakultatean hasiko den (Perpaus mendekoa Ilagunaren funtzioa, erlatiboa) bekario berria.
• Ondoren jasoko duzuen dokumentua (Perpaus mendekoa I. lagunaren funtzioa, erlatiboa ) hori buruz agertzen dena (Perpaus mendekoa I.laguna,  ordezkoa) azpimarratzen dugu (Aditz nagusia). (Guk)
• Nire etxeko 3. Solairuan (P.mendekoa. I. laguntzailea, erlatiboa)  bizi den familiak ez dauka alokairu merkerik (Objektu zuzena)

2. Perpausak aztertu eta esan zein motatakoak diren

1. Nire etxe berean bizi den (Erlatibozkoa ) neskarekin dabilen mutilak ez dit esan etorri (A.N) nahi ez duenik (Ez dit esan HORI). Perpaus konposatua ,konpletibo, mendekoa.
2. Amak galdetu egin zidan (A.N) azkenean ea  asmorik banuenez famili-ospakizunera joateko. Perpaus konposatua menpezkoa, zehar galdera eta zehar galderaren barruan à  helburuzkoa.
3. Nahiz eta ez dagoen horretarako arrazoi ukaezinik kontzesiboa, esan beharra dago haurrek zer behar duten (zehar galdera) bere garapenean eta nolako helduekin egon behar duten (zehar galdera)                      Emendiozkoa (bi zehar galderak lotzen dituena)
4. Zuk nahi duzunean (denborazkoa) egingo dugu irakasleak agindutako lana.Perpaus konp. , menp., erlatibozkoa.
5. Gizarteak nahi bezala jokatzen dugunean (denborazkoa) uko egiten diogu gure autonomia erabatekoari.
6. Eguraldia hemen beste gisa batekoa balitz ez legoke ia udarik. (Baldintzazkoa)

3. Perpausak aztertu

• Israelera bizitzera joan baino lehen nire lagun batek “Nire eremu sekretua” izena duen liburua  (Perpaus konposatua koordinatua erlatiboa, )eskaini zidan niri ulertarazteko (helburuzkoa) zergatik bizi nahi zuen han(zehar galdera).

• Beti ulertu nahi izan dugu nola izan daitekeen pertsona bat toki bati hain lotua. Helburuzkoa
• Nahiz eta sinistu konbentzitua izan  (kontzesiboa )gobernuaren hainbat politika biziki salatzen ditu.

PERPAUSAK TESTUETAN

1. Aztertu ondorengo perpausak

Etxetik atera baino lehen (mendeko denborazkoa) komeni izaten da (Aditz nagusia)

atea ongi itxi duzun (zehar galdera) begiratzea (mendeko konpletiboa), azkenaldi honetan

lapurreta mordoxka izaten ari baita Iruñeko etxetan, baita hutsik daudenetan (konpletiboa) ere.

Alegia, lapurrei ez zaie asko axola etxe batean jendea bizi den edo ez. Haiek bestelako

lanik ez dutelako, edo lan egiteko gogorik ez dutelako (perpaus mendeko kausalak), dirua nahi

dute, eta horretarako metodorik azkarrena etxe batean sartu (konpletiboa) eta harrapatzen

duten (erlatibo.mendekoa) guztia eramatea (konpletiboa) da.

Ez zuen (Aditz nagusia) etorriko zenik esan (Aditz nagusia) (Mendeko perpausa), hala ere,

denak geunden horren esperoan (Perpaus konposatua koordinatua aurkaria). Garaiz

ailegatuko ote zen (Perpaus mendekoa IS ordezkoa, zehar -galdera) galdetzen nion (Aditz

nagusia) neure buruari eta hala izan zedin (Perpaus mendekoa konpletiboa IS ordezkoa )nahi  

nuen (Perpaus konpletiboa koordinatua emendiozkoa). Izan ere, gutxitan ikusten da (Aditz

nagusia) horren  planta ona duen mutilik , horren itxuroso dabilenik (Perpaus mendekoa,

konpletiboa, IS ordezkoa)

Aukera izanez gero (Perpaus mendekoa, aditz lagun ordezkoa, baldintzatua), nirekin

dantzatzeko eskatuko diot (Aditz Nagusia) (Perpaus konpletiboa, aditz lagunaren ordezkoa,

baldintzazkoa). Hori da (Aditz nagusia). Sartzen delarik (denborazkoa) eskutik oratu

eta dantzan jarriko dut (Perpaus konposatua emendiozkoa)

2. Perpaus motak lantzeko testua

Ez zirudien oso lagun atsegin izango zenik(p. mendekoa, konpletiboa), baina kontrakoa izan zen, ordea (p. konposatua, koordinatua, aurkaria) ordea ez du inolako funtziorik, inori kontatuz gero (baldintza) ez zuen segituan sinetsiko, pelikuletan baizik gertatzen ez diren (erlatibozkoa) egun horietako bat ematen zuen eta (P. koordinatua, mendekoa kausala). Eguzkia atera bezain laster (p. medekoa, denborazkoa), lan berri batean has nendila eskaini zidaten eta ohiturarik ez banuen ere (P. mendekoa kontzesiba), loterian diru pixka bat irabazi nuen, pisua konpontzeko bikain etorriko zaidana. (p. koordinatua, erlatibozkoa)

3. Aztertzeko testua

Nolanahi ere, garrantzi handiko dokumentua dugu  (A.N)hau, bi arrazoi nagusiengatik (Perpaus menpekoa aditz lagunaren ordezkoa, kausazkoa). Iruñerriko herria XIX.  Gizaldian euskalduna zela iradokitzen duelako lehenik, eta bertako hizkeraren berri zerbait jakiteko lanabes oraingoz  bakarra delako, ondoren nagusiengatik .(Perpaus menpekoa aditz lagunaren ordezkoa, kausazkoa)

PERPAUSAK ERAIKITZEN

Esaldi bat koordinatua eta koordinatu horren barnean kausal bat eta kontzesibo bat

• Idoia eta Mikel Edurneren etxera barkamena eskatzera joan ziren, etxearen leihoa apurtzeagatik, Mikelen errua izan arren, biak ordaindu zuten leiho berria.